Co wpływa na niszczenie kolagenu?
Kolagen, jak i inne białka w organizmie, niestety w pewnych warunkach ulega procesowi niszczenia. Głównym czynnikiem wpływającym na degradację włókien kolagenowych jest proces starzenia. Już po 25. roku życia organizm ludzki zaczyna się starzeć, a co za tym idzie – odbudowywanie włókien kolagenowych jest utrudnione. Stają się one ścieńczałe i pofragmentowane. Synteza kolagenu najbardziej spada po 50. roku życia, a po 60. roku życia ustaje zupełnie.
Stres oksydacyjny również wpływa negatywnie na syntezę kolagenu. Wolne rodniki przyśpieszają degradację tego białka, co skutkuje obniżeniem jego funkcji. Przyczynami wytworzenia się stresu oksydacyjnego w organizmie może być: niewłaściwa dieta, przewlekły stres, palenie tytoniu, promieniowanie UV czy ekspozycja na metale ciężkie.
Czynnikiem uszkadzającym włókna kolagenowe jest długotrwała ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe (UV). Efektem tego jest pogorszenie stanu skóry i pojawienie się zmarszczek, ponieważ następuje fotodegradacja kolagenu. W tym miejscu warto zwrócić uwagę na stosowanie kremów z filtrem, które chronią skórę przed negatywnymi skutkami promieniowania UV i zapobiegają niszczeniu kolagenu i starzeniu się skóry.
Cukier i produkty przetworzone mogą mieć wpływ na uszkadzanie kolagenu w organizmie przez proces zwany glikacją. Glikacja to nieenzymatyczna reakcja pomiędzy cukrami a grupami aminowymi białek (np. kolagenem), co skutkuje zaburzeniem ich struktury. Ponadto niedobory witaminowe i mineralne również mają negatywny wpływ na produkcję włókien kolagenowych, dlatego dieta powinna być szczególnie bogata w witaminę C, cynk, miedź, witaminę A i E.
Skutki niedoborów kolagenu
Kolagen pełni wiele funkcji w organizmie. Większość układów odczuwa efekty niedostatecznej ilości tego białka. Oto najważniejsze z nich:
- Pogorszenie stanu skóry i pojawienie się zmarszczek – kolagen to tzw. rusztowanie dla skóry – jeśli organizm odczuwa jego braki to skóra staje się mniej jędrna, zwiotczała i zauważalne są zmarszczki.
- Słabsze stawy – chrząstka składa się głównie z kolagenu, a zatem jeśli jego poziom spada, chrząstka ulega osłabieniu, co skutkuje bólem stawów i problemami w poruszaniu się.
- Osłabienie kości – kolagen jest kluczowym składnikiem kości, więc spadek jego ilości prowadzi do osłabienia ich struktur i zwiększonego ryzyka osteoporozy.
- Łamliwe i cienkie włosy – kolagen zawiera aminokwasy potrzebne do budowy keratyny, głównego białka tworzącego włos. Gdy jego produkcja spada to włosy stają się cieńsze i bardziej podatne na uszkodzenia.
- Kłopoty z układem pokarmowym – głównym składnikiem błony śluzowej, która wyścieła układ trawienny jest kolagen. Jego niedobór może mieć wpływ na wystąpienie przykrych dolegliwości w tym zakresie.
Jak odbudować kolagen? Czy to możliwe?
Kolagen jest białkiem, którego ilość w organizmie można zwiększyć poprzez odpowiednie mechanizmy, ale jednocześnie należy ograniczyć inne, które będą powodowały jego degradację. Bardzo ważna jest modyfikacja stylu życia, w tym stylu odżywiania oraz uzupełnienie codziennej diety o suplementy kolagenowe. Dieta jest kluczowym czynnikiem, który możemy zmienić i urozmaicić ją o produkty bogate w kolagen. Suplementacja odpowiednim produktem kolagenowym jest również ważnym wsparciem organizmu w uzupełnianiu niedoborów kolagenu. Warto spożywać przy tym produkty bogate w witaminę C, która wspomaga produkcję włókien kolagenowych. Ponadto należy unikać ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe oraz nie palić papierosów, ponieważ prowadzi to do niszczenia tego białka. Skutecznymi czynnikami ułatwiającym produkcję kolagenu są regularne ćwiczenia fizyczne, odpowiednia ilość snu i unikanie sytuacji stresowych. Dodatkowo, zabiegi takie jak mezoterapia mikroigłowa czy radiofrekwencja również stymulują organizm do produkcji kolagenu i wspomagają jego syntezę w skórze.
Przeczytaj także: Jak działa kolagen do picia? Czy warto go stosować?
Suplementy i dieta bogate w kolagen
Głównym źródłem kolagenu powinna być odpowiednio skomponowana dieta bogata w produkty z dużą zawartością tego białka. Co zatem powinniśmy jeść? Dobrym źródłem są buliony na bazie kości wieprzowych, wołowych lub drobiowych. Ponadto warto spożywać produkty, które są niezbędne do produkcji kolagenu – np. mięsa, ryby czy owoce morza, ponieważ zawierają lizynę i prolinę. Witamina C obecna w cytrusach, takich jak pomarańcze, truskawki czy grejfruty, również wspomaga syntezę kolagenu. Dodatkowo warto stosować suplementy kolagenowe, ponieważ mogą one hamować wytracanie kolagenu przez organizm. Najlepiej wybierać kolagen hydrolizowany, który charakteryzuje się dobrą przyswajalnością. Wołowy czy rybi mają podobne właściwości, ale wołowy wyraźnie wyróżnia się brakiem nieprzyjemnego rybiego posmaku. Jeśli szukasz najlepszego kolagenu to warto sięgnąć po hydrolizowany wołowy kolagen Salvitis, który posiada w swoim składzie witaminę C i szereg innych witamin i składników mineralnych. Jest w wygodnej, płynnej i łatwej do spożycia formie. Kolagen przyjmowany doustnie może być dobrze wykorzystany przez nasz organizm.
Autorka tekstu: Emilia Ścieszko
BIBLIOGRAFIA
- S. Dybalski, Kolagen, sekret młodości skóry i stawów. Skutki niedoboru i sposoby na uzupełnienie kolagenu, melissa.pl [online] https://www.apteka-melissa.pl/blog/artykul/kolagen-sekret-mlodosci-skory-i-stawow-skutki-niedoboru-i-sposoby-na-uzupelnienie-kolagenu,1256.html [dostęp: 10.09.2023]
- L. Jelonek, Co niszczy kolagen w organizmie i go wypłukuje – porady jak temu zaradzić, natu.care.pl [online] https://natu.care/pl/kolagen/co-niszczy-kolagen-w-organizmie [dostęp: 10.09.2023]
- J. Orzeł, Kolagen – właściwości i zastosowanie. Jaki ma wpływ na zdrowie? Doz.pl [online] https://www.doz.pl/czytelnia/a15774-Kolagen__wlasciwosci_i_zastosowanie._Jaki_ma_wplyw_na_zdrowie [dostęp: 10.09.2023]
- I. Radziejewska-Choma, Kolagen pod lupą, radziejewska.pl [online] https://radziejewska.pl/uploads/pdf/Publikacja_14/Kolagen.pdf [dostęp: 10.09.2023]
