Jadwiga Emilewicz: Rząd nie planuje przywrócenia handlu w niedziele

Prawie 170 tys. pracowników handlu detalicznego straciło pracę w 2024 roku, który był szczególnie trudny dla firm działających przy ulicach handlowych. Utrata miejsc pracy gwałtownie wzrosła wraz z upadkiem dużych sieci, takich jak Ted Baker i Homebase.

Z raportu wynika, że w roku kalendarzowym 2024 rynek stracił w sumie 169 395 miejsc pracy w handlu detalicznym. Jest to wzrost o 41,9 proc. (49,9 tys.) w porównaniu z rokiem 2023. Jest to najwyższy roczny przyrost od 2020 roku, kiedy lockdown wymusił zamknięcia sklepów – czego następstwem była utrata ponad 200 tys. miejsc pracy.

Aż 38 dużych sprzedawców detalicznych ogłosiło upadłość w 2024 roku, w tym tak znane marki jak The Body Shop. W lutym firma ogłosiła upadłość, co doprowadziło do zamknięcia 82 sklepów i redukcji 489 miejsc pracy na terenie Wielkiej Brytanii. Firma została uratowana przed upadłością przez konsorcjum kierowane przez brytyjskiego potentata Mike‘a Jatanię we wrześniu, dzięki czemu pozostałe 113 sklepów kontynuowało działalność.

Czytaj też: The Body Shop wraca na prostą; sieć osiągnęła 2 miliony funtów zysku w 100 dni

Około 33 proc. wszystkich utraconych miejsc pracy w handlu detalicznym w 2024 roku (łącznie 55,9 tys.) to wynik działań administracyjnych – w ramach programów obniżania kosztów przez sprzedawców detalicznych. Szczególnie wiele spośród małych, niezależnych retailerów zadecydowało o trwałym zamknięciu swoich sklepów.

Stosunkowo dobre dane za rok 2023 są, zdaniem Joshua Bamfielda, dyrektora Centre for Retail Research, były raczej anomalią i chwilą oddechu po trudnościach z czasów pandemii. – Problemy związane ze zmianą nawyków zakupowych klientów, inflacją, rosnącymi kosztami energii, czynszami i stawkami biznesowymi trwają nadal, zmuszając wielu sprzedawców detalicznych do zwiększenia cięć w 2024 roku – ocenił Joshua Bamfield.

Działający poza sieciami, niezależni sprzedawcy detaliczni (na ogół małe firmy, posiadające 1-5 sklepów) utracili 58,6 tys. miejsc pracy w ciągu tego roku.

Eksperci podkreślają, że dla takich małych sprzedawców, działających przy głównych ulicach, rok 2025 będzie szczególnie trudny z powodu zmian w podatkach i płacach. Firmy odczują m.in. wzrost składek na ubezpieczenia społeczne oraz wyższe stawki podatku od nieruchomości (od 1 kwietnia może to być wzrost na poziomie 140 proc.).

Zdaniem Bamfielda w perspektywie 2025 roku utrata kolejnych miejsc pracy w handlu może wynieść nawet 200 tys. 

– Wzrost zarówno kosztów prowadzenia sklepów, jak i kosztów dla gospodarstw domowych konsumentów może spowodować, że handel utraci więcej miejsc pracy, niż w szczytowym momencie pandemii w 2020 roku – ostrzegł Bamfield.

W ostatnich latach jasno dostrzegalny jest trend rosnącej znajomości produktów wśród konsumentów w branży beauty. W tak dojrzewającym rynku przybywa producentów i marek, pozycjonujących się w segmencie premium. Tego typu przestrzeń rządzi się jasnymi prawami — spójne akcje marketingowe, nieelastyczna polityka cenowa i nienaganny merchandising. Tylko co znaczy nienaganny?

Należy pamiętać, że niezależnie od selektywności, najważniejszym celem merchandisingu jest maksymalizacja zysków z dostępnej przestrzeni. Z drugiej strony, wybór samych bestsellerów prawdopodobnie będzie skutkować nieprzejrzystością układu produktów na półce. Doprowadzi to do utrudnienia klientowi wyboru produktu, a co ważniejsze w przypadku segmentu premium — negatywnego wpływu na wizerunek marki. Tym sposobem docieramy do pewnego impasu, z którym mierzą się wszyscy visual merchandiserzy — sprzedaż czy prezencja?

Oczywiście w szczególnym przypadku personalizowanych przestrzeni, mogących zawrzeć pełen asortyment, pytanie to staje się bezzasadne. Jednak jeśli chodzi o każdą inną przestrzeń w punkcie sprzedaży, problem ten trzeba rozważyć z innej strony. Klienci pozwalają sobie na luksus zakupu kosmetyków marki premium ze względu na to, jakie uczucie wywołuje u nich ten fakt — a merchandising półki, do której podchodzą, jest jednym z elementów je wywołujących. Docieramy do pewnego ciekawego wniosku — sprzedaż marek luksusowych jest stymulowana przez wizualną elegancję merchandisingu, a ta ma priorytet nad logiczną chęcią wyraźniejszego pokazania topów sprzedaży. Merchandising kreuje wizerunek, przez który konsument decyduje się na zakup produktów.

Stąd, półki przeznaczone są pełnym liniom, nie pojedynczym produktom, a te ostatnie prezentowane są na półce według kolejności użytkowania, nie wysokości cen lub popularności. W mniejszych klastrach niektóre z linii pielęgnacyjnych czy zapachowych w ogóle nie są wprowadzane, nawet wbrew cyfrom sprzedaży. Sytuacje braku towaru są równie nieakceptowalne, niezależnie od potencjału sprzedaży danego produktu. I każda z zasad powyżej aplikowana jest nawet do najmniejszych przestrzeni dostępnych marce. Filozofia dbania o wizerunek w niektórych przypadkach zabrania wykorzystania w merchandisingu nawet najlepiej rotujących produktów.

To tylko kilka najważniejszych sposobów na stworzenie wyjątkowej, ekskluzywnej tożsamości marki w umyśle klienta. Umiejętność nadania priorytetu estetyce i elegancji przestrzeni sprzedaży oraz wykorzystanie ich do kreacji wizerunku to jeden z najważniejszych wyznaczników luksusu.