Promieniowanie podczerwone (IR) emitowane przez słońce choć niesie ze sobą o wiele mniej energii niż promieniowanie ultrafioletowe (UV), to jednak również przyczynia się do generowania w skórze m.in. rakotwórczych, szkodliwych wolnych rodników, a także – w zależności od dawki – hamuje wytwarzanie prokolagenu typu pierwszego i fibronektyny oraz białka VCAM-1. Przyczynia się to do przyspieszonego starzenia się skóry.
Prof. Śląskiego Uniwersytetu Medycznego dr hab. n. farm. Sławomir Wilczyński z Katedry i Zakładu Podstawowych Nauk Biomedycznych Wydziału Nauk Farmaceutycznych SUM wyjaśnia:
Efektem tego są również zmiany w strukturze kolagenu – najważniejszego białka skóry – i przyspieszone jej starzenie. Ponadto, promieniowanie podczerwone powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, co sprzyja powstawaniu rumienia skóry i jest uważane za główny czynnik powodujący nasilenie zmian w trądziku różowatym.
Czy preparaty z SPF chronią przed promieniowaniem IR?
Coraz więcej produktów przeciwsłonecznych chroniących przed promieniowaniem UV deklaruje także ochronę przed promieniowaniem IR. Naukowcy Śląskiego Uniwersytetu Medycznego postanowili sprawdzić ich skuteczność w tym zakresie. W tym celu skorzystali z doświadczeń przemysłu lotniczego i kosmicznego – dla satelitów czy samolotów kluczowe jest określenie, jak intensywnie ich powłoki pochłaniają ciepło. Jeśli pochłaniałyby go zbyt intensywnie, to mogłyby się w sposób niekontrolowany rozgrzewać.
W swoich badaniach naukowcy z SUM przetestowali 18 różnych preparatów z SPF od 6 do 50+. W próbie udział wzięło 38 kobiet w wieku od 19-23 lat, na przedramiona których aplikowane były kosmetyki w ilości zgodnej z normami dla kosmetyków promieniochronnych (2 mg/cm2). Okazało się, że żaden z produktów – pomimo deklaracji producenta – nie chronił przed promieniowaniem podczerwonym nawet w minimalnym stopniu.
Naukowcy przyznają, że ochrona przed promieniowaniem podczerwonym jest bardzo trudna. Uważają jednak, że badanie przybliży ich do rozwiązania tego problemu.
Wkrótce ochrona przeciwsłoneczna skóry będzie jeszcze skuteczniejsza
Prof. Wilczyński objaśniając znaczenie przeprowadzonego na SUM badania mówi:
Realizację badań ułatwi naukowcom nowy nabytek – emisjometr, który pozwoli na analizę oddziaływania promieniowania podczerwonego ze skórą w jeszcze szerszym zakresie niż na dotychczas używanym sprzęcie. Umożliwi również określenie, jak skóra będzie pochłaniała podczerwień, jeśli temperatura na zewnątrz będzie w ciągu dnia ulegała zmianie.
– podsumował prof. Wilczyński.
W badaniach uczestniczyły także prof. dr hab. n. med. Barbara Błońska-Fajfrowska i dr n. farm. Anna Banyś z Katedry i Zakładu Podstawowych Nauk Biomedycznych oraz dr n.med. Anna Deda z Katedry Kosmetologii-Zakładu Kosmetologii Wydziału Nauk Farmaceutycznych SUM w Sosnowcu.