StoryEditor
Surowce
30.06.2022 00:00

Anna Tuwalska, CosmetoSAFE Consulting: Ekologia w kosmetykach będzie tak samo ważna jak jakość i cena?

Nie masz już dość ekologii w biznesie? Dlaczego aspekty środowiskowe są wciąż tak ważne i jakie zmiany planuje Unia Europejska? A może chcesz poznać ekologiczne rozwiązania dużych firm zagranicznych jak BASF, MERCK, CRODA, L’Oréal lub L’Occitane en Provence oraz ciekawe pomysły polskich firmy kosmetycznych? Czy chcesz dowiedzieć się, jaką rolę odegrały pomarańcze w recyklingu i czy 45 frakcji segregowanych śmieci w Japonii to nie za dużo? Zapraszam do lektury.

Ambitne plany klimatyczne, przyjęte przez większość krajów z całego świata w 2015 roku (podczas porozumienia paryskiego1), by zahamować wzrost temperatury na Ziemi, redukując emisję gazów cieplarnianych, okazały się bardzo trudne do realizacji. W połowie drogi osiągnięto jedynie 1 proc. redukcji emisji, a potrzeba 10-krotnie więcej, by zatrzymać wzrost temperatury „tylko” o 1,5 st.C rocznie2. Zielony Ład, ogłoszony pod koniec 2019 roku przez Unię Europejską3, ma wyjść temu naprzeciw, a swoimi zmianami obejmuje niemal wszystkie dziedziny gospodarki, w tym także branżę kosmetyczną.

Obszary pod „zieloną lupą” Komisji Europejskiej, dotyczące świata beauty to:

  • składniki formulacji,
  • surowce opakowaniowe,
  • polityka odpadów po opakowaniach,
  • strategia plastikowa
  • oraz planowane przepisy dot. deklaracji środowiskowych (Green Claims).

Te ostatnie zmiany narzucają także wymagający konsumenci, dla których ochrona środowiska, recykling nabiera coraz większego znaczenia. Przez to nie tylko prawnie, ale przede wszystkim wizerunkowo bycie ekologicznym to prawdziwe „być albo nie być” większości projektów sprzedażowych. Wyścig o bardziej „zielone” marketingowe hasła studzi Dyrektywa UE 2005/29/WE4 (dotycząca nieuczciwych praktyk handlowych) oraz pierwsze wyroki sądowe, ze sprawą greenwashingu[*]w roli głównej.

Greenwashing – wyroki sądowe

W lutym tego roku sąd podtrzymał wniosek włoskiej firmy, produkującej materiały do czyszczenia w branży motoryzacyjnej, o wydanie tymczasowego nakazu sądowego przeciwko konkurentowi, nakazując mu zaprzestanie składania „niejasnych, fałszywych i nieweryfikowalnych dla konsumenta zielonych deklaracji”5. Trudno bowiem odróżnić greenwashing od green marketingu bez definicji i zasad, które pomogłyby konsumentowi w prosty sposób odróżnić realne działanie od haseł reklamowych6.

Komisja Europejska coraz częściej przygląda się temu sposobowi komunikacji produktowej, o czym może świadczyć chociażby przegląd stron internetowych pod kątem pseudoekologicznego marketingu, które – jak twierdzi UE – nie są podparte dowodami naukowymi nawet w połowie7. W Polsce inicjatywę przeciwdziałania „ekościemie” wdrożyła Rada Reklamy poprzez program „Green Project”. To pionierska na polskim rynku inicjatywa samoregulacyjna w celu promowania etycznej komunikacji i reklamy w zakresie odpowiedzialności za środowisko oraz zrównoważony rozwój. Współtworzyła załącznik do Kodeksu Etyki Reklamy, który poświęcony jest wyłącznie sprawom przeciwdziałania greenwashingowi8.

Jakie powinny być ekologiczne deklaracje?

Jednocześnie Komisja Europejska pracuje nad tym, by ekologiczne deklaracje były bardziej „mierzalne”. Planuje wprowadzić dla coraz liczniejszych gałęzi przemysłu specyficzne indykatory środowiskowe: PEF (ang. product environmental footprint) oraz OEF (ang. organisation environmental footprint), które obrazowałby wpływ artykułu oraz przedsiębiorstwa na klimat oraz zdrowie człowieka. Opierają się na ocenie cyklu życia produktu (LCA – life cycle assessment) z uwzględnieniem działań w łańcuchu dostaw (od wydobycia surowców, przez produkcję i użytkowanie, po ostateczne gospodarowanie odpadami) specyficznych dla danej branży. W obliczeniach uwzględnia się m.in. liczbę zużytych kilowatogodzin energii elektrycznej, ilość zużytego paliwa, wydajność procesu (uwzględniając jakość, aplikację oraz żywotność produktu), liczbę godzin pracy sprzętu, przebytą odległość lub powierzchnię budynku. Aspekty środowiskowe wpływające na wielkość LCA to przede wszystkim9:

  • ślad węglowy (z ang. carbon foot print) mający wpływ na ocieplenie klimatu,
  • ślad wodny/zużycie wody (ang. water foot print),
  • poziom emisji gazów, czynników zaburzających warstwę ozonową oraz mających wpływ na zakwaszenie środowiska,
  • obecność toksyn chorobotwórczych, respirabilnych cząstek stałych, zagrożenie związane z promieniowaniem jonizującym,
  • wpływ na eutrofizację oraz bioróżnorodność ekosystemów morskich i słodkowodnych,
  • poziom wylesienia, wykorzystania zasobów mineralnych i energetycznych, potrzebnych do powstania produktu.

Gospodarka o Obiegu Zamkniętym stosuje reguły przyrody

Ekologiczne trendy i strategie energetyczne budzą dysonans, szczególnie w zaistniałej sytuacji geopolitycznej (wątpliwości co do bezstronności europejskich ekologów opłacanych przez Rosję; rezygnacja z kopalni węglowych na rzecz gazu ziemnego)10. Choć możemy mieć wątpliwości do niektórych zmian, jakie narzuca europejskie prawo, to jednak Gospodarka o Obiegu Zamkniętym (GOZ) wydaje się być ponadczasowa. To koncepcja zmierzająca do racjonalnego wykorzystania zasobów, ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko wytwarzanych produktów. Sięgając pamięcią do lat szkolnych, nasuwa się analogia ze schematem o obiegu wody oraz reguła, że w „przyrodzie nic nie ginie”. Wg założeń gospodarki cyrkularnej surowce i produkty w przemyśle, należy projektować tak, by można było je zawrócić do obiegu produkcyjnego. W myśl zasady „Przyrody nie da się poprawić, należy ją tylko naśladować”, GOZ podobnie stosuje regułę przyrody, koncentruje się, by produkty użyte w procesie były zdolne do powtórnego przetworzenia, zawrócenia do obiegu w tej samej lub pokrewnych gałęziach przemysłu (Rys. 1).

Rys. 1. Idea Gospodarki Obiegu Zamkniętego (GOZ). Źródło: Ellen MacArthur Foundation, 2017 oraz Materiały szkoleniowe NFOŚiGW pod patronatem Ministerstwa Klimatu i Środowiska11,12.

Zasady ekoprojektowania

Podstawą GOZ jest projektowanie produktu, tak by zaplanować jak najdłuższe życie jego składowych i neutralność dla środowiska. Zasady ekoprojektowania dotyczące produktów związanych z energią, w tym sprzętów gospodarstwa domowego oraz oświetlenia, zakładają wydłużenie cyklu życia urządzeń oraz łatwiejszą ich naprawę.

W krajach Unii Europejskiej wprowadzony został wymóg, by części wymienne były dostępne przez minimum 7-10 lat. Ponadto producenci urządzeń mają obowiązek zapewnić szybką dostawę części zamiennych oraz udostępnienie jej instrukcji naprawy. Zgodnie z zasadami ekoprojektowania części zamienne powinny być opracowane tak, by możliwa była ich wymiana przy użyciu zwykłych narzędzi oraz bez ryzyka zniszczenia całego urządzenia13,14. Unia Europejska w ramach SPI (ang. sustainable product initiative) stawia sobie za cel objęcia „środowiskową” lupą niemal każdą branżę przemysłu, by zrównoważony rozwój objął coraz większą ilość produktów. Konsultacje społeczne w tej sprawie wciąż trwają, a ich przyszłość regulacyjna właśnie się tworzy15.

Co to jest zrównoważony rozwój?

Zrównoważony rozwój nie jest wcale nowym pojęciem. Potrzebę równowagi między przemysłem chemicznym a przyrodą zauważyła i opisała w przełomowej książce „Silent Spring” („Milcząca wiosna”), w 1962 roku Rachel Carson. W przystępny sposób opisała w niej skutki stosowania pestycydów w naturalnych ekosystemach. Powieść miała być swego rodzaju ostrzeżeniem, jak będzie wyglądał świat, jeśli ludzkość się nie opamięta i dalej będzie stosować szkodliwe środki ochrony roślin16, 17. W znacznym stopniu przyczyniła się do zakazu stosowania DDT w rolnictwie oraz do powołania organów kontrolujących dopuszczenie do stosowania środków chemicznych, w Stanach Zjednoczonych (amerykańskiej agencji EPA – Environmental Protection Agency, od 1970).

Zrównoważony rozwój był formułowany po raz pierwszy przez uczestników Konferencji Sztokholmskiej w 1972 r. oraz postulowany w raporcie Brundtlanda „Nasza wspólna przyszłość” opracowanym przez kilka krajów dla ONZ (1987 r.). Termin ten i jego główne założenia rozpropagowany został przez chemika Paula Anastasa oraz Johna Warnera – twórcę 12 zasad „Zielonej Chemii” podanych w 1998, a następnie zaproponowanych do wdrożenia w 2015 roku w AGENDZIE NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU 203018.

Co zakłada Europejski Zielony Ład?

Obecnie Komisja Europejska wdraża „Europejski Zielony Ład”4 (The European Green Deal), który wiąże się z szeroką aktywnością regulacyjną obejmując m.in. „Zrównoważoną Strategię Zarządzania Chemikaliami” (Chemicals Strategy for Sustainability)19, zmiany w regulacji REACH/CLP i Rozporządzenia Kosmetycznego (WE nr 1223/2009). W swych głównych celach dąży do zakazu używania szkodliwych związków chemicznych, a jej ambitnym planem jest wyeliminowanie z obrotu konsumenckiego i przemysłowego, substancji o największych obawach toksykologicznych19,20. Zakłada wprowadzenie zasad „jedna substancja, jedna ocena” oraz „brak danych o substancji, to brak dopuszczenia go na rynek”. Założenia szczytne, jednak przy radykalnym podejściu i stygmatyzacji związków chemicznych bez wcześniejszej edukacji, może wywołać jedynie więcej zamieszania wśród wystraszonych konsumentów oraz pozostawić na rynku tylko bogate zagraniczne koncerny, zdolne do wykonania drogich badań wdrożeniowych.

Weryfikacja deklaracji środowiskowych w Science Based Targets initiative (SBTi)

Na świecie najważniejszą inicjatywą w zakresie weryfikacji składanych przez firmy deklaracji pod kątem korzystnego wpływu na środowisko jest Science Based Targets initiative (SBTi), która promuje działania i najlepsze praktyki firm zmierzające do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Do 7 czerwca 2022 r. zarejestrowanych w niej było ponad 3 tysiące firm, w tym zarejestrowanych w Polsce – dwanaście21. Dwie z nich, Żabka Polska Sp. z o.o. oraz MAKROCHEM S.A., posiadają zweryfikowany cele ograniczające intensywność emisji gazów cieplarnianych. Podobne strategie wdrażają w Polsce Jeronimo Martins i Lidl, jednocześnie weryfikując pod tym kątem swoich partnerów biznesowych. Na świecie liderami zarejestrowanych firm w SBTi są: Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Japonia, Chiny, Tajwan oraz Niemcy.

Fundacja Ellen MacArthur zrzesza już miliony firm i osób

Wielka Brytania przoduje w liczbie zarejestrowanych firm w SBTi. To z Anglii wywodzi się rekordzistka w żeglarstwie – Ellen MacArthur. Która samotnie opływając glob z bliska mogła przekonać się o skali zanieczyszczenia wód i zmian klimatu. Obecnie zrzesza miliony osób, firm, instytucji naukowych i państwowych na całym świecie w swojej fundacji (Ellen MacArthur Foundation) na rzecz Ochrony Środowiska i promocji gospodarki o obiegu zamkniętym. W ramach działań fundacja przygotowała raport implementacji GOZ przez największe firmy kosmetyczne (opisane dalej w tekście).

Skórki z cytrusów a recykling

Kraje wyspiarskie, uzależnione od poziomu wód, są szczególnie zaangażowane w ochronę przyrody. Oprócz Wielkiej Brytanii, recykling jest także kluczowy w Japonii (państwo wyspiarskie o gęstości zaludnienia trzy razy większej niż w Polsce). Kraj liczący 126,5 mln szczęśliwych osób (bo żyjących najdłużej na świecie) jest jednocześnie miejscem o największej ilości frakcji segregowanych śmieci (w niektórych miastach nawet 45 frakcji). Daje to nam, Polakom, ciekawe źródło ekologicznych inspiracji. Historyczne już przykłady usypywania ziemią gór zgniecionych butelek PET pod przyszłe skocznie narciarskie lub innowatorskie sposoby utylizacji opakowań, mają swój początek właśnie w Kraju Kwitnącej Wiśni.

To tam młody chemik zatrudniony w firmie produkującej sprzęt elektroniczny rozwiązał problem zalegających opakowań polistyrenowych praktycznie za darmo. Otóż umówił się z pobliską firmą produkującą soki cytrusowe, że za niższą opłatą będzie odbierał od nich odpady ze skórek po owocach. Następnie w procesie destylacji z parą wodną otrzymał w prosty sposób limonen. Wypełnione nim specjalne ciężarówki zbierały w ustalony dzień wystawione przez sklepy i konsumentów wielkogabarytowe opakowania polistyrenowe, które już w transporcie ulegały rozpuszczeniu. Limonen, jako doskonały rozpuszczalnik polistyrenu, zrywał wiązania polimeru i po procesie odparowania znów nadawał się do produkcji dowolnych form opakowaniowych22. To doskonały przykład recyklingu w miejscu powstawania odpadu, wpisujący się w GOZ. Jak widać opłaciło się finansowanie działu Badań i Rozwoju firmie SONY, jednej z najbardziej rozpoznawalnych marek na świecie.

Zbiórka opakowań po kremach i inne inicjatywy ekologiczne producentów kosmetyków

W Polsce w branży kosmetycznej również są podejmowane inicjatywy selektywnej zbiórki pustych opakowań po kremach w wyznaczonych drogeriach i dostarczanie ich do producenta kosmetyku (Mokosh Didiuk Sp.k.)23, bądź wysłane bezpośrednio przez konsumenta w specjalnym programie lojalnościowym (Dvie Sp. z o.o.)24. Program zwracania pustych opakowań ma także mydlarnia 4SZPAKI Sp. z o.o. Sp. Kom.25, która zapewnia konsumentom alternatywną postać szamponów w kostce (w nurcie waterless). Butelki kosmetyków firmy Global Cosmed wyposażone są w łatwą do zerwania etykietę i folię (typu sleeve z eco-perforacją), co wspiera konsumenta w jakościowym segregowaniu odpadów. Dodatkowo firma od 2019 r. uczestniczy w programie RAFCYCLE by UPM Raflatac (Raben Group), zbierając podkład z etykiet w pobliskich miastach, przyczyniając się do ograniczenia wycinki drzew26. W programie tym uczestniczą także m.in. Serpol Cosmetics Sp. z o.o. S.K., Dr Irena Eris S.A. czy Oriflame Poland Sp. z o.o. Etykiety z surowców odnawialnych, wspierających recykling proponuje natomiast firma Aniflex Głowacka Wojtaszek Sp.J.

Refill, stacje uzupełniania detergentów, zielona energia 

Na uwagę zasługują pionierskie w Polsce (od 2018 roku) pierwsze rozwiązania uzupełniania detergentów w specjalnych stacjach refill (YOPE Sp. z o.o.)27  lub koncepcja wymiennych wkładów do kremów (Dr Irena Eris S.A.28; Laboratorium Kosmetyczne Floslek Furmanek S. J.29), za których sukces trzymamy kciuki. Szczególnie uznanie należy się wszystkim tym firmom, które choć nie muszą (z prawnego punktu widzenia), to jednak podejmują, często drogie, rozwiązania proekologiczne. Tak jak chociażby wymieniona firma Dr Irena Eris S.A., która posiada dodatkową, własną przyzakładową podczyszczalnie ścieków, dbając o zdrowie okolicznych mieszkańców. Jednocześnie wraz z nową halą produkcyjną zasilaną alternatywnym źródłem energii oraz systemem zbierania deszczówki do podlewania okolicznej zieleni jest przykładem ekoprojektowania swojego otoczenia. Od wiosny tego roku Laboratorium Kosmetyczne Floslek Furmanek S. J. także produkuje kosmetyki z wykorzystaniem zielonej energii. Dzięki panelom fotowoltaicznym zaspokajają 20 proc. swojego rocznego zapotrzebowania na energię elektryczną.

Naturalne surowce i bioodpady w formulacjach kosmetyków

Ekoprojektowanie to nie tylko fabryka, opakowanie, etykieta czy redukcja użytych wypełniaczy w transporcie. To także specjalnie przemyślana formulacja danego kosmetyku – kreację, działy R&D w Polsce opanowały niemal do perfekcji. Obecnie zwraca się uwagę na pochodzenie surowców ze zrównoważonych, kontrolowanych upraw lub pochodzących z powtórnego przetworzenia – z bioodpadów (w trendzie upcycling i zero waste), bezpiecznych dla środowiska, wspierających lokalną bioróżnorodność.

Coraz częściej w formulacji kosmetyków używa się surowców pozyskanych ze skórek owoców będących produktem ubocznym od producentów soków lub dżemów. Pestki posłużą nie tylko do produkcji oleju – ich wytłoczyny znajdziemy w peelingach, podobnie jak fusy po kawie, cukier lub gałkę muszkatołową, będące alternatywą dla zakazanych mikroplastików.

Niski ślad węglowy i wodny to ważne kryterium w wyborze surowców

Niewątpliwą przyszłością surowców kosmetycznych będzie ich niski ślad węglowy oraz wodny. Jest to możliwe poprzez uprawy wertykalne dodatkowo połączone z hodowlą ryb (Rys. 2)31. Rozwiązanie to zmniejsza wylesienie potrzebne do zaspokojenia powierzchni pod uprawy oraz w znaczący sposób oszczędza wodę. Eko receptura powinna być biodegradowalna, posiadać wysoki procent składników pochodzenia naturalnego (wg ISO 16128) lub być złożona z surowców certyfikowanych zweryfikowanych przez ECOCERT COSMOS ORGANIC lub NATURAL (w portfolio AVA Sp. z o.o.; Oceanic S.A; Dr Irena Eris S.A.; Delia Cosmetics Sp. z o.o.), NaTRUE (Naturative Sp. z o.o.), a także od 2021 ECOLabel. Ta ostatnia sprawdza produkt holistycznie, od receptury po opakowanie, sposób napełniania, biodegradowalność, stopień bioakumulacji składników w środowisku, a także poprawną aplikację i konkurencyjność. Naturalne ciekawe składniki (promujące polskie skarby natury) to też podstawa takich firm jak Sylveco Sp. z o.o.,Torf Corporation Fabryka Leków sp. z o.o.

 

Rys. 2. Działanie upraw wertykalnych, połączonych z hodowlą ryb31.

 

Ekologiczne inicjatywy firm kosmetycznych 

Komisja Europejska zapowiada, że wartość śladu węglowego będzie kolejną determinantą przy wyborze produktów, jak do tej pory cena czy jakość. Ważnym kryterium podczas publicznych konkursów przetargowych32. Zachodnie koncerny chemiczne i producenci surowców kosmetycznych mają już swoje konkretne ekologiczne rozwiązania.

Polityka oleju palmowego lub oleju kokosowego pochodzącego z certyfikowanych źródeł w firmie BASF to już standard od 2020 roku. Oprócz tego dochodzą certyfikowane surowce egzotyczne, jak rambutan ze równoważonych upraw. BASF jako duży koncern, by ograniczyć ślad węglowy, pracuje nad własnym bez emisyjnym transportem – flotą napędzaną energią słoneczną. Firma opracowała także sposób pozyskiwania poliolefin ze składowanych na wysypiskach śmieci piankowych (poliuretanowych) materacy, by poszerzać rozwiązania lokalnej gospodarki o obiegu zamkniętym i wpłynąć na lepszą wydajność recyklerów. Dodatkowo stworzyła prototypy, podręcznych detektorów na podczerwień, które mogłyby identyfikować skład tworzywa, w tym udział surowców pochodzących z recyklingu i być pomocne w selektywnej zbiórce odpadów (także polimerów kolorowych)33,34. Mobilne narzędzie trinamiX® (wykorzystując bliską podczerwień) można także z powodzeniem wykorzystać w kontroli jakości chociażby ekologicznej kawy lub innych upraw, sprawdzając nie tylko ich wiarygodność, pochodzenie, ale także zawartość wody, cukrów, tłuszczy czy białka35. Pomaga także w wyliczaniu śladu węglowego dla swoich partnerów.

Merck natomiast opracował biodegradowalne pigmenty do druku, które mogą być aplikowane na opakowanie bezpośrednio na linii produkcyjnej i tym samym stać się alternatywą etykiety, która ze względu na złożony skład, zdobienia i klej zaburza recykling opakowań36.

Croda, oprócz certyfikowanych surowców, pochodzących z kontrolowanych, bioróżnorodnych upraw, proponuje alternatywne fizyczne metody ich pozyskiwania (w pełni zatwierdzone przez ECOCERT®). Proponuje surowce otrzymywane przy pomocy mikrofal lub ultradźwięków, by w niekonwencjonalny sposób dostarczyć składniki aktywne surowców naturalnych. Zwraca uwagę, że przyszłością są energooszczędne hodowle komórkowe. Dzięki wykorzystaniu roślinnych komórek macierzystych, zdolnych do podziału i kontrolowanego różnicowania w odpowiednie części roślin, udaje się pozyskać surowce „szyte na miarę”, bez ingerowania w naturalne ekosystemy, przy ponad 1000-krotnej oszczędności wody i powierzchni w porównaniu z tradycyjnymi uprawami rolnymi 37.

L’Oréal stawia na rozbudowę stacji refill (do ponownego napełnienia detergentów w opakowanie konsumenta) w sklepach, hotelach oraz zwiększenie portfolio szamponów w kostkach. W 2020 roku firma osiągnęła 41 proc. wzrost udziału opakowań nadających się do recyklingu przy współpracy z Recyclass 38 i APR (The Association of Plasic Recyclers)39. Było to możliwe poprzez wyeliminowanie metalizowanych etykiet, zbędnej folii ochronnej, metalizowanych elementów pompek, dodatków sadzy na opakowaniu i elementów z polistyrenu (PS) oraz wszelkich innych dodatków do opakowań, które zakłócają ich poprawny recykling.

Podobnie L’Occitane en Provence planuje wycofać w 100 proc. opakowania wykonane z PETG (politereftalanu glikolu, dodatek glikolu do produkcji butelek polietylenowych, choć zwiększa ich wytrzymałość, zakłóca ponowne przetworzenie). Obydwa koncerny kosmetyczne współpracują z recyklerem Loop Inustries Inc.40, który poprzez recykling chemiczny odpadów plastikowych (w tym z branży tekstylnej) wytwarza opakowania PET o zmniejszonej emisji CO2. Umożliwia także selektywną zbiórkę opakowań po kosmetykach kolorowych i perfumach wprost z domu konsumenta (w Chinach oraz w Austrii)41,42.

Ekoprojektowanie dzięki współpracy

Gospodarka w obiegu zamkniętym, to przede wszystkim niedziałanie w pojedynkę. To solidarna współpraca firm pracujących ze wspólnym produktem, na każdym jego etapie: od kreacji, produkcji, dystrybucji a następnie selektywnej zbiórki u konsumenta po ponowne jego przetworzenie. To solidarna współpraca regulatora, producenta oraz konsumenta, gdzie nicią porozumienia jest edukacja. Myślę, że GOZ jest możliwy dla wszystkich firm, które łączy solidarność. Solidarność to wszak nasza polska cecha narodowa – wszystko staje się możliwe do zrobienia. Tym bardziej, że obecnie definicja zrównoważonego rozwoju wymaga zmiany. Zrównoważenie potraktowane holistycznie – począwszy od kraju pochodzenia surowców – nie powinno mieć przecież śladu łamania praw życia. Przy rosnących cenach paliw zyskują lokalne przedsiębiorstwa i krótsze łańcuchy dostaw. Oby wzajemnych połączeń i współpracy było coraz więcej.

Tymczasem 30 czerwca br. Rada Ministrów rozpoczęła konsultacje społeczne w sprawie Krajowego planu gospodarki odpadami 2028 (uwagi można składać do 22.07 br)43. W zaproponowanym KPGO planuje się m.in. „rozwój systemu selektywnego zbierania oraz sortowania odpadów opakowaniowych zmierzający do zwiększenia osiąganych celów w zakresie recyklingu, a także budowę zakładów recyklingu dla wybranych frakcji odpadów opakowaniowych”. Może warto było by zawalczyć o dedykowane rozwiązania dla branży kosmetycznej i korzystne regulacje, tak aby (jak słusznie zauważył Michał Mikołajczyk, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu w Rekopol Organizacja Odzysku Opakowań), polski przedsiębiorca uczciwie realizujący zielone strategie, bez wsparcia od strony regulacji prawnych „nie był tylko zakładnikiem swojej determinacji”.

Branża kosmetyków w Polsce jest bardzo duża. Zdaję sobie sprawę, że mogłam nie dotrzeć do wszystkich ciekawych rozwiązań na rynku. Firmy, które pominęłam, zapraszam do komentowania i dzielenia się swoimi proekologicznymi wdrożeniami.

mgr Anna Tuwalska, asystentka safety assessora, CosmetoSAFE Consulting

Literatura:

  1. Decyzja Rady (UE) 2016/1841 z dnia 5 października 2016 r. w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, porozumienia paryskiego przyjętego na mocy Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (Dz.U. L 282 z 19.10.2016, s. 1).
  2. Dorota Michalak, Ksymena Rosiek, Paulina Szyja, Gospodarka niskoemisyjna - gospodarka cyrkularna - zielona gospodarka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódźkiego, 2020
  3.  Komunikat Komisji z dnia 11 grudnia 2019 (COM(2019) 640), Europejski Zielony Ład https://ec.europa.eu/transparency/documents-register/detail?ref=COM(2019)640&lang=pl
  4. DYREKTYWA 2005/29/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 11 maja 2005 r. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=celex%3A32005L0029
  5. https://www.cliffordchance.com/insights/resources/blogs/business-and-human-rights-insights/2022/01/italys-first-greenwashing-case-between-corporates.html
  6. https://www.cosmetosafe.pl/greenwashing/ (z dnia 23.02.2022)
  7. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/pl/ip_21_269 (z dnia28.01.2021)
  8. https://radareklamy.pl/greenproject/
  9. Zalecenie Komisji (UE) 2021/2279 z dnia 15 grudnia 2021 r. w sprawie stosowania metod oznaczania śladu środowiskowego do pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów i organizacji oraz informowania o niej.
  10. https://www.money.pl/gospodarka/putin-oplacal-ekologow-by-zablokowac-zachod-przekazal-82-mln-euro-6751344305978304a.html
  11. https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/gospodarka-o-obiegu-zamknietym (Annex to Resolution No 136/2019 of the Council of Ministers of 10 September 2019)
  12. https://ellenmacarthurfoundation.org/circular-economy-diagram
  13. https://www.europarl.europa.eu/news/pl/headlines/economy/20151201STO05603/gospodarka-o-obiegu-zamknietym-definicja-znaczenie-i-korzysci-wideo
  14. https://www.parp.gov.pl/component/content/article/62579:ekoprojekt-sprzetu-wkracza-w-gospodarke-obiegu-zamknietego
  15. https://ec.europa.eu/info/law/better-regulation/have-your-say/initiatives/12567-Inicjatywa-dotyczaca-zrownowazonych-produktow_pl
  16. Wokół tajemnicy życia na Ziemi. Piotr Skubała. Uniwersytet Śląski w Katowicach. Wschodni Rocznik Humanistyczny. T. 11 (2015), s. 49-59. https://dzikiezycie.pl/archiwum/2017/gru-2017/rachel-carson-zmienila-nasze-postrzeganie-przyrody
  17. Dziubek-Hovland M. 2004. Przyroda nie należy do człowieka. Sylwetka i ekofilozofia Arne Naessa na tle norweskiej filozofii ekologicznej, Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Bystra.
  18. Agnieszka Klimska, Marcin Leźnicki. Etyczno-aksjologiczne przesłanki Agendy na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 (Agendy Post-2015). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej 2017
  19. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Strategia w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności na rzecz nietoksycznego środowiska, COM(2020) 667 final. 
  20. Restrictions Roadmap under the Chemicals Strategy for Sustainability; REACH Restrictions Roadmap; EC  25.04.2022
  21. https://sciencebasedtargets.org/ Zarejestrowane polskie firmy to: JMB Wind Engineering; Heinz Glas Dzialdowo Sp Z.o.o.c; Żabka Polska Sp. z o. o; Allegro; CIECH S.A.; Deloitte Poland; CANPACK Group; Bank Ochrony Środowiska S.A.; InPost S.A; Group One; MAKROCHEM S.A.;LPP S.A. (z dnia 07.06.2022)
  22. Tsutomu Noguchi, Mayumi Miyashita, Yasuhito Inagaki, Haruo Watanabe. A new recycling system for expanded polystyrene using a natural solvent. Part 1. A new recycling technique. Packaging Technology and Science 1998, 11, 19-27.
  23. https://mokosh.pl/strona/szklo
  24. https://lovem.eu/
  25. https://4szpaki.pl/zwrot-opakowan.html
  26. Raport zrównoważonego rozwoju GK-GC za 2021r. https://globalcosmed.eu/zrownowazony-rozwoj/
  27. https://yope.me
  28. https://lirene.pl/opakowania-przyjazne-srodowisku/
  29. https://floslek.pl/pl/kremy-i-zele-do-twarzy/242-collagen-up-krem-kolagenowy-refill-50-ml-floslek.html
  30. Komunikat dotyczący planu działania na rzecz zrównoważonej konsumpcji i produkcji oraz zrównoważonej polityki przemysłowej.
  31. https://www.techsciresearch.com/blog/is-vertical-farming-the-future-of-urban-agriculture/283.html
  32. https://www.basf.com/global/en/media/news-releases/2020/06/p-20-226.html
  33. https://www.basf.com/us/en/who-we-are/sustainability/we-drive-sustainable-solutions/circular-economy/mass-balance-approach/circularity-recycling-of-mattresses.html
  34. https://www.basf.com/global/en/who-we-are/innovation/our-innovations/hertzstueck/applications.html (z dnia 14.06.2022)
  35. https://www.merckgroup.com/en/sustainability-report/2021/products/sustainable-innovation-technology.html
  36. https://www.croda.com/en-gb/sustainability/non-financial-performance-and-reports/sustainability-report
  37. https://www.croda.com/en-gb/sustainability
  38. https://recyclass.eu/
  39. https://plasticsrecycling.org/about
  40. https://www.loopindustries.com/en
  41. https://www.beautypackaging.com/contents/view_breaking-news/2019-02-04/loccitane-en-provence-commits-to-100-pet-plastic-bottles-by-2025
  42.  Cosmetics and plastic packaging – The Global Commitment 2021 by Ellen MacArthur Foundation and UN Environment Programme  https://emf.thirdlight.com/link/k57w2wvgiu0c-usvrka/@/preview/1?o
  43. https://bip.mos.gov.pl/strategie-plany-programy/krajowy-plan-gospodarki-odpadami/projekt-uchwaly-rady-ministrow-w-sprawie-krajowego-planu-gospodarki-odpadami-2028/

 

 

[*][*] zabieg pseudomarketingowy, stosujący deklaracje środowiskowe bez pokrycia, uwierzytelnienia.

 

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
StoryEditor
Surowce
20.03.2025 06:40
Wielka Brytyjska Akcja Czystości: nowa inicjatywa na rzecz ekologii w branży beauty
GBBCU koncentruje się na edukowaniu konsumentów o sposobach zarządzania pustymi opakowaniamiShutterstock

British Beauty Council, we współpracy z Sustainable Beauty Coalition, uruchomiła inicjatywę The Great British Beauty Clean Up (GBBCU), która ma na celu edukację konsumentów na temat recyklingu i ograniczenia odpadów w branży kosmetycznej. Jak podaje British Beauty Council, sektor ten produkuje rocznie ponad 120 miliardów opakowań, co stanowi 1/3 odpadów trafiających na wysypiska, a 56 proc. konsumentów w Wielkiej Brytanii nie poddaje recyklingowi produktów do higieny i pielęgnacji.

GBBCU została uruchomiona w ramach Tygodnia Redukcji Odpadów (3-9 marca) i zbiega się z Międzynarodowym Dniem Recyklingu (18 marca) oraz Międzynarodowym Dniem Zero Odpadów ONZ (30 marca). 

3 marca Sustainable Beauty Coalition, w skład której wchodzą m.in. Lush, Marie Claire, Weleda UK, a także brytyjscy detaliści tacy jak Boots i Superdrug, we współpracy z British Beauty Council, zainicjowała pionierską inicjatywę The Great British Beauty Clean Up (GBBCU), mającą na celu rozwiązanie problemu odpadów w branży kosmetycznej. Kampania ta wystartowała po tym, jak badania British Beauty Council ujawniły, że 86 proc. plastikowych opakowań kosmetycznych w Wielkiej Brytanii nie jest recyklingowanych, tylko 14 proc. opakowań trafia do zakładów recyklingowych, a jedynie 9 proc. zostaje faktycznie poddanych recyklingowi.

Według badań opublikowanych w 2023 przez bareLUXE, mimo że 79,3 proc. konsumentów w Wielkiej Brytanii uważa zrównoważony rozwój za ważny czynnik przy podejmowaniu decyzji zakupowych, tylko 23,4 proc. korzysta z produktów do pielęgnacji skóry w opakowaniach wielokrotnego użytku. 

Branża kosmetyczna daje ogromną radość i pewność siebie, stanowiąc źródło wyrazu dla wielu osób, ale nie powinno to odbywać się kosztem planety – powiedziała Millie Kendall, CEO British Beauty Council.

GBBCU koncentruje się na edukowaniu konsumentów o sposobach zarządzania pustymi opakowaniami. Kampania promuje ideę ponownego napełniania i ponownego użycia opakowań, a także edukuje, co można, a czego nie można poddać recyklingowi w domowych warunkach. W szczególności chodzi o opakowania, które trudno poddać recyklingowi, takie jak małe pojemniki (np. próbki, tusze do rzęs), materiały kompozytowe (np. palety makijażowe, pomadki) oraz materiały nie nadające się do recyklingu (np. tubki pasty do zębów, pompki do lotionów).

British Beauty Council prowadzi interaktywną mapę recyklingową, która pokazuje miejsca w brytyjskich sklepach kosmetycznych, gdzie konsumenci mogą oddać opakowania trudne do recyklingu.

W inicjatywę zaangażowało się ponad 50 detalistów, marek i firm, które mają na celu dotarcie do konsumentów zarówno w przypadku marek masowych, jak i niezależnych, bez względu na to, czy zakupy odbywają się online, czy stacjonarnie.

Przykładowo, Boots wspiera kampanię, promując program Recycle at Boots, dostępny w ponad 800 sklepach w UK, z 330 tys. zarejestrowanych użytkowników. Program ten oferuje 500 punktów na kartę lojalnościową Boots (wartość 5 funtów) za oddanie pięciu zużytych opakowań przy zakupach na łączną kwotę 10 funtów.

Zobacz więcej: Boots rozszerza swój program recyklingu blistrów po lekach

L’Oréal wspiera kampanię poprzez program recyklingu Maybelline, który działa w ponad 1,5 tys. sklepach w UK, a John Lewis promuje swoją inicjatywę BeautyCycle, oferując nagrody za udział w programie.

Brytyjska marka Elemis angażuje się w edukację swoich klientów na temat swojego programu recyklingowego, oferując punkty lojalnościowe i promując kampanię na swoich kanałach cyfrowych. Ponadto The Hut Group, właściciel Cult Beauty i LOOKFANTASTIC, zajmie się promocją ‘recycle:me’, który umożliwia recykling poprzez usługę odbioru paczek Royal Mail oraz sieć 14 tys. punktów zwrotu.

Do tej pory kampania spotkała się z bardzo pozytywnym przyjęciem wśród wiodących detalistów i marek, które są zainteresowane udziałem w kampanii, i cieszymy się, że pierwsza międzybranżowa kampania sprzątania zaczyna nabierać kształtu w tym roku. Każda firma może się zaangażować, czy to poprzez podkreślenie swojego programu zwrotu opakowań na naszej interaktywnej mapie, edukowanie klientów, czy wspieranie ruchu w mediach społecznościowych. Razem możemy zrobić różnicę – podkreśla Millie Kendall.

Program potrwa przez cały marzec, z wydarzeniami zaplanowanymi na kluczowe daty, takie jak Tydzień Redukcji Odpadów (3-9 marca), Międzynarodowy Dzień Recyklingu (18 marca) oraz Międzynarodowy Dzień Zero Waste (30 marca).

Marta Krawczyk

ZOBACZ KOMENTARZE (0)
StoryEditor
Biznes
18.03.2025 20:55
Liderzy branży kosmetycznej wzywają do strategicznego dialogu z instytucjami UE
Sojusz Value of Beauty, kierowany przez CEO czołowych firm kosmetycznych, łączy europejski łańcuch wartości w branży kosmetycznej i produktów do higieny osobistej zreszając 16 firmmat.pras.

CEO aliansu Value of Beauty spotkali się 18 marca w Brukseli, aby kontynuować dialog z instytucjami UE na temat wpływu unijnych regulacji na globalną konkurencyjność branży oraz realizację celów zrównoważonego rozwoju. Podkreślili długofalowe zaangażowanie branży na rzecz budowania zrównoważonej przyszłości i zaapelowali o wspólne tworzenie polityki, która uwzględnia specyfikę sektora, jego wyzwania oraz istotny wkład w gospodarkę UE.

Sojusz zaprezentował nowy raport opracowany przez Oxford Economics, który ukazuje znaczący wpływ społeczno-ekonomiczny łańcucha wartości branży kosmetycznej. Sektor ten wnosi 180 miliardów euro do PKB UE, co oznacza 496 milionów euro generowanych każdego dnia, a także wspiera prawie 3,2 miliona miejsc pracy. Firmy produkujące kosmetyki do higieny osobistej w UE wyeksportowały również towary o wartości 26 miliardów euro na rynki pozaunijne, czyniąc UE 27 największym eksporterem kosmetyków na świecie.

Branża kosmetyczna UE nieustannie się rozwija i jest liderem w na rynkach globalnych – aż 5 z 7 największych firm kosmetycznych ma siedzibę w UE. Jednak ta przewaga konkurencyjna nie jest gwarantowana na przyszłość.

CEO zaapelowali do instytucji UE o konstruktywny dialog na temat wpływu polityk i przepisów UE, aby zapewnić, że łańcuch wartości kosmetyków i produktów do pielęgnacji może utrzymać wiodącą pozycję na arenie międzynarodowej.

Sojusz Value of Beauty wzywa UE do pilnego przeglądu niedawno przyjętych przepisów dotyczących tzw. dyrektywy ściekowej, aby zapewnić, że wszystkie sektory przyczyniające się do mikrozanieczyszczeń w wodzie zostaną odpowiednio obciążone odpowiedzialnością, zgodnie z zasadą "zanieczyszczający płaci". To podejście nie tylko przyspieszy rozwój bardziej zrównoważonych produktów we wszystkich sektorach, ale także zapobiegnie nadmiernemu obciążeniu kosztami jednego z nielicznych europejskich sektorów przemysłowych o globalnym znaczeniu. Sojusz podkreśla, że nadchodzący proces Omnibus to kluczowa okazja do skorygowania tej dysproporcji i zapewnienia sprawiedliwych warunków działania dla wszystkich branż przyczyniających się do zanieczyszczenia wody.

Czytaj też: Przyjęcie PPWR – co oznacza dla branży kosmetycznej

Liderzy wezwali również UE do nadania priorytetu następującym kluczowym obszarom:

  • Rewizja rozporządzenia REACH i rozporządzenia w sprawie produktów kosmetycznych – skupienie się na bezpieczeństwie konsumentów i ochronie środowiska w oparciu o kompleksową ocenę ryzyka i rzeczywiste wykorzystanie składników, przy zachowaniu wysokich standardów naukowych.
  • Umowy handlowe – priorytetowe traktowanie dostępu do rynku, ograniczenie barier regulacyjnych i wsparcie eksportu wysokiej jakości produktów europejskich. Wzmocnienie kontroli celnych i rygorystyczne egzekwowanie norm środowiskowych i zrównoważonego rozwoju w przypadku wszystkich importowanych produktów, aby zapewnić równe warunki konkurencji.
  • Przejście na biogospodarkę – wdrożenie polityk wspierających odpowiedzialną produkcję składników, uwzględnienie "zielonej premii" dla zrównoważonych technologii i zapewnienie niezawodnego, długoterminowego zaopatrzenia w zrównoważone surowce.
  • Rozwój siły roboczej – ścisła współpraca z branżą w celu opracowania ukierunkowanych programów szkoleniowych i narzędzi inwestycyjnych w celu podniesienia kwalifikacji pracowników i dostosowanie kompetencji do ewoluujących potrzeb sektora.

Sojusz Value of Beauty zobowiązuje się do dalszej ścisłej współpracy z instytucjami UE w celu opracowania polityk, które będą wspierać innowacyjność, tworzyć miejsca pracy i zapewniać ciągłą globalną konkurencyjność europejskiego przemysłu kosmetycznego. To podejście oparte na współpracy będzie miało niezwykle istotne znaczenie dla zapewnienia dalszego wkładu branży w gospodarkę europejską i zrównoważoną przyszłość.

******************************************

Badanie Oxford Economics

Sojusz Value of Beauty zleciło Oxford Economics przeprowadzenie badania, które oceniło wpływ ekonomiczny łańcucha wartości w całej UE, analizując jego wkład w PKB, dane dotyczące zatrudnienia, koszty badań i rozwoju oraz wydatki gospodarstw domowych.

Wpływ ekonomiczny sektora kosmetycznego

  • Wydatki konsumentek i konsumentów w UE przekroczyły 180 miliardów euro w 2023 r.
  • Codzienne wydatki konsumentek i konsumentów na urodę oraz pielęgnację osobistą wynoszą prawie 500 milionów euro.
  • Sektor przyczynił się do 71 miliardów euro wpływów podatkowych w 2023 r.
  • Bezpośredni wkład w PKB (78 miliardów euro) przewyższa takie sektory produkcyjne, jak napoje, tekstylia i transport lotniczy.
  • W sektorze zatrudnionych jest w sumie prawie 3,2 miliona osób w Europie – więcej niż łączna liczba pracowników w 13 państwach członkowskich UE, takich jak Dania i Finlandia.

Badania i innowacje w sektorze

  • Wydatki na badania i rozwój w branży kosmetycznej przekroczyły 2 miliardy euro w 2021 r., przy wzroście o 30% w latach 2013-2021.
  • W sektorze częściej pojawiają się oferty pracy w działach R&D w porównaniu ze średnią UE (2,4% w porównaniu z 0,7%).
  • Znaczna część stanowisk w branży R&D koncentruje się na STEM, w szczególności na stanowiskach związanych z chemią i laboratoriami.
  • Innowacyjność to kluczowa umiejętność wymagana w 31% ofert pracy w gałęzi R&D.

Wpływ społeczny

  • W ramach swojej codziennej działalności firmy z branży kosmetycznej wspierają zatrudnienie sprzyjające włączeniu społecznemu i współpracują z dostawcami w celu wdrażania społecznie odpowiedzialnych praktyk rekrutacyjnych. Obejmuje to inicjatywy wspierające kobiety w trudnej sytuacji, młodych ludzi niepracujących ani nieszkolących się oraz społeczności nieuprzywilejowanych w całej UE.
  • Wsparcie udzielane przez firmy kosmetyczne i pielęgnacyjne na rzecz spraw społecznych wykracza również poza ich własny łańcuch wartości. Przykłady takich działań to inkluzywne pozyskiwanie surowców, programy przeciwdziałające stygmatyzacji i wykluczeniu społecznemu spowodowanemu chorobami skóry oraz tworzenie dedykowanych linii produktów wspierających kobiety w okresie menopauzy.

Działania na rzecz zrównoważonego rozwoju środowiska

  • Sektor zajmuje się wyzwaniami środowiskowymi poprzez różne inicjatywy na rzecz zrównoważonego rozwoju. Oto kilka kluczowych przykładów prac realizowanych w całym łańcuchu wartości:
  • Zmiana formuł produktowych w celu zminimalizowania ich wpływu na środowisko na wszystkich etapach cyklu życia.
  • Wprowadzanie innowacyjnych opakowań w celu zmniejszenia zużycia plastiku, zwiększenia możliwości recyklingu i zwiększenia wykorzystania materiałów pochodzących z odzysku oraz optymalizacji ilości i ich wagi.
  • Przejście od stosowania paliw kopalnych na odnawialne źródła energii poprzez czyste technologie oraz technologie niskoemisyjne.
  • Zmniejszanie bezpośredniego wpływu działalności na środowisko, na przykład poprzez stosowanie innowacyjnych technologii w celu identyfikacji źródeł strat ciepła w zakładach produkcyjnych.
  • Poprawa współpracy i przejrzystości w całym łańcuchu dostaw w celu proaktywnego zmniejszenia pośredniego śladu środowiskowego.

Pełny raport jest dostępny do pobrania na stronie: www.ValueofBeauty.com

O sojuszu Value of Beauty

Sojusz Value of Beauty, kierowany przez CEO czołowych firm kosmetycznych, łączy europejski łańcuch wartości w branży kosmetycznej i produktów do higieny osobistej zreszając 16 członków, od rolników po producentów szkła, od domów perfumeryjnych po międzynarodowe koncerny kosmetyczne – Albéa Group, Ancorotti Cosmetics, Beiersdorf, Capua 1880, Cosmetic Valley, dsm-firmenich, FIABILA, Givaudan, IFF, IFRA, KIKO Milano, L‘Oréal Groupe, PATYKA, Puig, Verescence i Ziaja.

Sojusz, powstały w styczniu 2024 r., został utworzony aby zapewnić, że cały łańcuch wartości w branży kosmetycznej jest uwzględniany przez europejskich decydentów politycznych i jest uznawany za strategiczny sektor dla społeczeństwa i gospodarki UE.

Czytaj też: Nasza misja: zabezpieczanie interesów przedsiębiorców sektora kosmetycznego

Marzena Szulc
ZOBACZ KOMENTARZE (0)
02. kwiecień 2025 09:59