UOKiK weryfikuje stosowanie dyrektywy Omnibus przez platformy. Zalando i inni z zarzutami

Pomimo tego, że polskie przepisy implementujące Dyrektywę Omnibus weszły w życie 1 stycznia 2023 r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nadal regularnie identyfikuje na rynku działania przedsiębiorców, którzy w sposób nieprawidłowy informują konsumentów o obniżkach cen.

Najważniejsze zasady dotyczące informowania o promocjach

Autorka: Adwokat Klaudia Wasiak, Departament Wsparcia Biznesu, Kancelaria RK Legal

fot. RK Legal

Podstawowe zasady:

• Przedstawiając informację o obniżce towaru lub usługi przedsiębiorcy powinni wskazać obok niej również najniższą cenę z 30 dni przed obniżką dla danego produktu.
• Jeżeli towar lub usługa są w sprzedaży krócej niż 30 dni, obok informacji o obniżonej cenie należy podać informację o najniższej cenie, która obowiązywała od rozpoczęcia sprzedaży do wprowadzenia obniżki.
• W przypadku towarów, które ulegają szybkiemu zepsuciu lub mają krótki termin przydatności obok informacji o obniżonej cenie należy podać informację o cenie sprzed pierwszego zastosowania obniżki.

Wskazany obowiązek dotyczy wszystkich miejsc, gdzie prezentowane są obniżki – a więc zarówno w sprzedaży stacjonarnej, internetowej, jak i w reklamach.

Prawidłowe oznaczanie najniższej ceny z ostatnich 30 dni

UOKIK niejednokrotnie podkreślał, że najniższa cena z 30 dni przed obniżką musi być prawidłowo oznaczona, czyli podpisana słowami „najniższa cena z 30 dni przed obniżką”. Nie wystarczy samo przekreślenie ceny odnoszące się do wartości danego towaru. Niewystarczające będzie też używanie pojęć takich jak „wcześniejsza cena”, „najniższa cena z ostatnich 30 dni”, „było” czy,,poprzednio”. Warto na to zwrócić uwagę, aby mieć pewność czy przedsiębiorca prawidłowo wypełnia swoje obowiązki.

Wyjątki przewidziane przez UOKIK

Zgodnie z wyjaśnieniami przygotowanymi przez prezesa UOKIK, reguły te nie mają zastosowania do ofert warunkowych lub wiązanych, w ramach których przedsiębiorca nie podaje informacji o obniżeniu ceny konkretnego towaru. Oznacza to, że np. wprowadzając ofertę, w której klient przy zakupie 3 produktów za określoną kwotę otrzyma wskazany procentowo rabat zakupowy lub przy zakupie określonej ilości produktów produkt najtańszy otrzyma gratis – obowiązek ten nie występuje.

Jednocześnie w przypadku ogólnych ogłoszeń o obniżce – bez możliwości przypisania ich do konkretnego towaru lub usługi – informacja o najniższej cenie z 30 dni przed obniżką musi pojawić się w pierwszym i każdym kolejnym momencie, w którym obniżkę można przypisać do kolejnego towaru.

Obowiązki przedsiębiorców sprzedających w różnych kanałach sprzedaży

Przedsiębiorca, który sprzedaje towary lub usługi za pośrednictwem różnych kanałów sprzedaży i w nich oferuje różne ceny, powinien wskazać informację o najniższej cenie z 30 dni przed obniżką, która była oferowana w kanale, w którym wskazana jest informacja o danej obniżce. Prawidłowym sposobem obliczania obniżki jest odnoszenie aktualnej ceny sprzedaży do najniższej ceny danego produktu w ciągu ostatnich 30 dni.

Forma prezentowania informacji o obniżce

Przepisy ustawy o informowaniu o cenach nie narzucają sprecyzowanych wymogów w zakresie formy prezentowania informacji o najniższej cenie z 30 dni przed obniżką. Przedsiębiorca może dowolnie wybierać rozmiar czy kolor czcionki.  Należy jednak pamiętać, że obowiązujące regulacje nakładają obowiązek informowania o cenach (a więc również o obniżkach) w sposób czytelny, jednoznaczny, niebudzący wątpliwości, a także umożliwiający porównanie cen.

Kary za nieprawidłowe informowanie o promocjach

W przypadku nieprawidłowego informowania o obniżkach wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej może nałożyć na dany podmiot handlowy karę pieniężną do wysokości 20 tys. zł. Jeśli sytuacja będzie się powtarzała w okresie 12 miesięcy od nałożenia pierwszej kary, kolejna wyniesie do 40 tys. zł. Warto jednak pamiętać, że nieprawidłowe informowanie konsumentów o cenach może prowadzić również do naruszenia zbiorowych interesów konsumentów, co zagrożone jest bardzo wysoką karą do 10 proc. obrotu przedsiębiorcy osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary.

Przygotowania do promocji Black Friday i świątecznych – o czym warto pamiętać?

Koniec listopada jest czasem przygotowywania wielu specjalnych akcji promocyjnych i ofert cenowych. Warto zweryfikować, czy publikacje marketingowe i informacje zamieszczane online spełniają kryteria przewidziane właściwymi przepisami. Dla akcji promocyjnych warto również opracować regulamin, określający prawa i obowiązki organizatora i uczestników. Regulamin promocji nie jest obligatoryjnym wymogiem prawnym, ale w wielu sytuacjach może być jedyną podstawą do ochrony interesów przedsiębiorcy.

1 listopada 2024 roku Irlandia Północna zgłosiła Światowej Organizacji Handlu swój zamiar wprowadzenia zakazu sprzedaży i dostarczania chusteczek nawilżanych zawierających plastik. Nowe przepisy obejmują wszystkie chusteczki jednorazowego użytku, w tym te używane do pielęgnacji osobistej, takie jak chusteczki dla dzieci, do demakijażu czy maski w płachcie. Celem regulacji jest ograniczenie negatywnego wpływu plastiku na środowisko. Firmy, które nie zastosują się do nowych przepisów, będą podlegały karom finansowym. Przepisy przewidują jednak wyjątki, m.in. dla aptek oraz zastosowań medycznych.

Apteki będą mogły oferować chusteczki zawierające plastik tylko pod warunkiem, że nie będą one widoczne dla klientów i będą udostępniane jedynie na wyraźne życzenie. Zakaz nie obejmuje również dostarczania takich produktów do celów medycznych oraz dostaw między przedsiębiorstwami. Inicjatywa ta jest częścią szerszego programu brytyjskiego rządu, który dąży do wyeliminowania chusteczek nawilżanych zawierających plastik na terenie całego kraju. W konsultacjach społecznych przeprowadzonych przez Departament Środowiska, Żywności i Spraw Wiejskich (Defra) w październiku 2023 roku, aż 95% respondentów poparło całkowity zakaz używania plastikowych chusteczek.

Co to oznacza dla producentów?

W lipcu 2024 roku rząd Szkocji zgłosił WTO projekt regulacji, który wdraża ten zakaz, a Anglia i Walia planują uchwalenie własnych przepisów do końca 2024 roku. Przewiduje się, że zakaz wejdzie w życie po 18 miesiącach od uchwalenia regulacji. Co istotne, chociaż zakaz dotyczy sprzedaży i dostaw na terenie Wielkiej Brytanii, produkcja chusteczek na eksport będzie nadal dozwolona. Rządy wszystkich czterech części Zjednoczonego Królestwa zachęcają jednak producentów do przejścia na alternatywne materiały, takie jak celuloza, aby produkty były w pełni przyjazne dla środowiska.

Dla producentów chusteczek nawilżanych zawierających plastik w Wielkiej Brytanii nowe regulacje oznaczają konieczność dostosowania się do zaostrzonych wymogów prawnych i przejście na produkcję bardziej ekologicznych alternatyw, takich jak chusteczki na bazie celulozy. Firmy, które nadal będą produkować tego typu chusteczki na potrzeby eksportu, zachowają tę możliwość, jednak będą musiały zmierzyć się z presją zarówno ze strony rządów, jak i konsumentów, aby opracować bardziej zrównoważone rozwiązania. Wprowadzenie zakazu może również wpłynąć na koszty produkcji i inwestycje w nowe technologie, co może okazać się wyzwaniem dla mniejszych przedsiębiorstw. Poza Wielką Brytanią producenci eksportujący do tego kraju będą musieli spełnić nowe standardy, aby móc kontynuować handel, co może skłonić ich do przyjęcia podobnych praktyk na rynkach międzynarodowych.

Czytaj także: Nie wszystko brokat co się świeci. Krajobraz branży po zakazie używania mikroplastików