Od wielu miesięcy trwają prace nad wdrożeniem unijnych rozwiązań dotyczących rozszerzonej odpowiedzialności producentów. Mają one obowiązywać od 1 stycznia 2023 roku i przenieść odpowiedzialność za odpady na producentów wyrobów. Producenci produktów w opakowaniach mają być odpowiedzialni za pokrycie całości kosztów netto selektywnej zbiórki, transportu i przetwarzania odpadów, które powstały z ich produktów.
Zdaniem Konfederacji Lewiatan, wymaga on ustalenia zasad wyceny wysokości wkładu finansowego firm, które wprowadzają opakowania i produkty w opakowaniach na rynek, tak aby brać pod uwagę dochody z ponownego użycia i ze sprzedaży surowców wtórnych pochodzących z produktów.
Jaki powinien być nowy system ROP według Lewiatana:
- równy i niedyskryminujący dla wszystkich firm zajmujących się gospodarką odpadami
- z jasno wskazanymi celami w zakresie gospodarowania odpadami oraz zdefiniowanymi rolami i obowiązkami zarówno dla firm wprowadzających, jak i dla pozostałych uczestników systemu
- efektywny kosztowo
- transparentny i gwarantujący odpowiedni monitoring i kontrolę
- zakładający pełny udział firm z kosztach zbiórki, transportu i przetwarzania odpadów
- uwzględniający zróżnicowane opłaty zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami,
- poświęcający szczególną uwagę edukacji uczestników rynku odpadów
- zapewniający pełną, spójną i przejrzystą sprawozdawczość
- umożliwiający funkcjonowanie platformy do regularnego dialogu w formie Rady Dialogu Interesariuszy ROP o kompetencjach i roli porównywalnej do RDS
- Konieczna jest poprawa efektywności systemu poprzez m.in. finansowanie selektywnej zbiórki, przygotowania do recyklingu i samego recyklingu odpadów opakowaniowych. Chodzi o to, aby zwiększyć jego poziom, a tym samym odzyskać cenny materiał dla gospodarki, rozwijać technologie recyklingu i chronić środowisko naturalne. Apelujemy o przyspieszenie prac nad nowymi przepisami i uzupełnienie ich o zapisy ważne dla przedsiębiorców. Inaczej Polska nie osiągnie zakładanych poziomów recyklingu - mówi Dorota Zawadzka-Stępniak, dyrektorka departamentu energii i zmian klimatu w Konfederacji Lewiatan.
Zdaniem ekspertów Lewiatana system rozszerzonej odpowiedzialności powinien mieć wbudowany mechanizm kontroli wszystkich jego uczestników i umożliwić funkcjonowanie platformy do regularnego dialogu. Sprawozdawczość w ramach ROP powinna być pełna, spójna i przejrzysta, umożliwiająca połączenie danych, które spływają od podmiotów, które zajmują się gospodarką odpadami oraz producentów ponoszących opłaty.
