W Ministerstwie Środowiska 2 października br. odbyło się spotkanie konsultacyjne z udziałem wiceministra Sławomira Mazurka i przedsiębiorców związanych z gospodarką odpadami oraz stroną społeczną. Było ono okazją do przedstawienia wstępnych założeń systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP), która uwzględnia wymagania tzw. pakietu odpadowego, czyli nowelizacji sześciu dyrektyw unijnych dotyczących odpadów.
Pakiet odpadowy na nowo definiuje zakres rozszerzonej odpowiedzialności producentów za zagospodarowanie odpadów powstających z produktów przez nich wytworzonych. Nowe przepisy określają minimalny poziom finansowania zagospodarowania odpadów przez wprowadzających (producenci i importerzy) produkty do obrotu.
Wprowadzający powinni finansować tzw. koszty netto czyli koszty zagospodarowania odpadów, po uwzględnieniu dochodów z ponownego użycia i ze sprzedaży surowców wtórnych pochodzących z ich produktów. Wprowadzający produkty będą obowiązani do pokrycia kosztów selektywnego zbierania, transportu i przetwarzania odpadów na poziomie wymaganym do osiągnięcia unijnych poziomów.
Rząd planuje wyznaczenie regulatora, który miałby ustalać stawki opłat ponoszonych przez wprowadzających produkty, w tym w opakowaniach, do obrotu (rozważany w ramach istniejącej struktury administracji publicznej).
Doprowadzenie do pełnej realizacji ROP wymaga zdaniem MŚ m.in.:
- zdefiniowania na nowo ról wszystkich uczestników sytemu, w szczególności wprowadzających produkty oraz działających w ich imieniu podmiotów określanych jako organizacje odzysku,
- zwiększenia nadzoru nad działalnością organizacji odzysku, np. poprzez wskazanie niezależnego organu nadzoru nad tymi podmiotami,
- wprowadzenia nowych instrumentów ekonomicznych np. takich jak kaucje, opłaty recyklingowe od wprowadzonych opakowań, wyznaczenie minimalnego poziomu finansowania przez organizacje odzysku zagospodarowania odpadów.
Nowy system powinien zachęcać producentów do takiego projektowania produktów i opakowań, aby zapobiegać powstawaniu nadmiernej masy odpadów oraz zwiększać ich przydatność do recyklingu.
W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele organizacji odzysku, przetwarzających odpady, wprowadzających produkty, administracji oraz organizacje pozarządowe.
W trakcie spotkania branża podzieliła się swoimi pierwszymi spostrzeżeniami dotyczącymi przedstawionej koncepcji systemu ROP. Uczestnicy wskazali mocne strony propozycji oraz te wymagające dalszej dyskusji.
Jednym z kluczowych elementów systemu ROP jest zapewnienie udziału producentów we współfinansowaniu zagospodarowania odpadów opakowaniowych, które znajdują się w odpadach komunalnych odbieranych od mieszkańców w ramach systemów gminnych. Producenci deklarowali chęć wspierania systemów gminnych, ale wskazywali na konieczność zapewnienia efektywności gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi współfinansowanych ze środków, które pochodziłyby z opłat wnoszonych przez wprowadzających produkty w opakowaniach.
Producenci oraz organizacje odzysku wskazywały także na konieczność głębszej analizy odpowiedzialności podmiotów w nowym systemie oraz sposobu wyliczania kosztów, które będą ponoszone w ramach ROP przez wprowadzających produkty.
Wszyscy zwrócili uwagę na potrzebę zróżnicowania opłat, ponoszonych przez wprowadzających, ze względu na rodzaj materiału opakowaniowego, jego przydatność do recyklingu itp. co w pozytywny sposób wpłynie na środowisko poprzez stosowanie opakowań bardziej dla środowiska przyjaznych.
Recyklerzy apelowali o jak najszybsze wprowadzenie rozwiązań, które zapewnią przetwarzającym odpady wsparcie finansowe ze strony producentów, które w ocenie recyklerów i wielu ekspertów jest obecnie niewystarczające.
Zwracano także uwagę na potrzebę dalszej dyskusji nad powiązaniem zaprezentowanego systemu kaucyjnego z systemem ROP.
Spotkanie to rozpoczęło szeroką dyskusję Ministerstwa Środowiska z branżą na temat rozszerzonej odpowiedzialności producenta oraz przyszłych zmian systemowych.
Rodzaje opłat związanych z wprowadzaniem produktów do obrotu i zagospodarowaniem odpadów
Przedsiębiorca będzie ponosił opłatę (P1) na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w odniesieniu do masy i rodzajów opakowań, w których wprowadza produkty do obrotu. Dotyczy to wprowadzających produkty w opakowaniach konsumenckich (jednostkowe i część zbiorczych przeznaczonych bezpośrednio dla konsumentów). Środki będą przeznaczone dla gmin na dofinansowanie odbierania odpadów selektywnie zebranych z gospodarstw domowych.
Przedsiębiorca ponosi opłatę (P2) na rzecz organizacji odzysku w odniesieniu do masy i rodzajów produktów lub opakowań, w których wprowadza produkty do obrotu. Będzie przeznaczona na zagospodarowanie odpadów, w tym opakowaniowych, edukację ekologiczną, koszty administracyjne funkcjonowania organizacji odzysku
W przypadku nieuzyskania przez organizację odzysku wymaganych poziomów – przedsiębiorca uiszcza opłatę produktową.
W załączniku do pobrania prezentacja Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta - propozycje
Źródło: gov.pl