Jaka będzie przyszłość opakowań? Czyste, nadające się do recyklingu, połączone i innowacyjne

Komisja Europejska zaproponowała zmianę dotychczas obowiązującej dyrektywy w sprawie opakowań dwa lata temu, przekonując, że wielokrotnie zmieniane przepisy nie przyczyniały się do zmniejszenia w UE ilości odpadów po opakowaniach. Z danych Eurostatu wynika, że 40 proc. tworzyw sztucznych i 50 proc. papieru używanego w UE jest wykorzystywane do pakowania towarów, a opakowania stanowią 36 proc. odpadów komunalnych.

– Branża kosmetyczna dąży do wprowadzania do obrotu wyłącznie zrównoważonych opakowań, a niezbędnym warunkiem ku temu są unijne ramy prawne, identyczne we wszystkich krajach UE, ustanawiające identyczne obowiązki dla wszystkich przedsiębiorców. Te ramy to właśnie PPWR – podkreślają ekspertki z Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego.

W poniedziałek 10 lutego nowe prawo zaakceptowały kraje członkowskie, co kończy proces legislacyjny. Rozporządzenie PPWR wchodzi w życie 11 lutego 2025 roku, czyli 20 dni po opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE. Rozporządzenie będzie stosowane od 12 sierpnia 2026 roku, tj. 18 miesięcy po wejściu w życie.

Rozporządzenie ustanawia nowe cele, dotyczące zmniejszania ilości odpadów opakowaniowych, przypadających na jednego mieszkańca UE. Do 2030 roku ilość ta ma zmniejszyć się o 5 proc. w stosunku do 2018 roku; do 2035 roku – o 10 proc.; do 2040 roku – o 15 proc.

Czytaj też: Przyjęcie PPWR – co oznacza dla branży kosmetycznej

Główne założenia: 

– od 2030 roku zostanie wprowadzony zakaz sprzedaży kosmetyków w miniaturowych plastikowych opakowaniach, które obecnie dostępne są np. w hotelach.

– do 2029 roku 90 proc. jednorazowych plastikowych i metalowych pojemników na napoje będzie musiało być zbieranych oddzielnie (np. za pośrednictwem systemów kaucyjnych)

– zakazane mają być także bardzo lekkie torebki plastikowe, ale ich użycie będzie dozwolone do pakowania żywności dostępnej luzem.

UE zakłada promowanie opakowań wielokrotnego użytku, w ramach czego dystrybutorzy napojów i żywności na wynos będą musieli oferować konsumentom od 2030 roku możliwość korzystania z własnego pojemnika.

Przed Polską i innymi krajami członkowskimi jest wdrożenie nowego rozporządzenia do krajowego prawodawstwa i przygotowanie aktów wykonawczych i delegowanych, dotyczących oznakowania opakowań i wielu innych elementów.

Jak wylicza dr Ewa Starzyk, dyrektor ds. regulacji i zrównoważonego rozwoju, która kierowała zespołem pracującym nad zagadnieniem PPWR w strukturach Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego, dla branży kosmetycznej PPWR oznacza przede wszystkim następujące wymogi:

• wymóg przydatności do recyklingu opakowań według zharmonizowanych kryteriów,
• obowiązek użycia recyklatów w opakowaniach,
• obowiązek minimalizacji opakowań w oparciu o szczegółowe kryteria i konieczność dokumentacji tego procesu dla każdego opakowania,
• obowiązkowego oznakowania opakowań – sposobu sortowania i przydatności do ponownego użycia,
• ponowne użycie opakowań transportowych i zbiorczych,
• ograniczenie niektórych formatów opakowań (np. miniaturowe produkty hotelowe),
• ograniczenia stosowania opakowań z materiałów biodegradowalnych i kompostowalnych.

Uczestnicy programu lojalnościowego Boots Advantage Card mogą zdobyć 100 dodatkowych punktów (o wartości 1 funta) za każde pięć pustych opakowań blistrowych, dostarczonych do placówki objętej programem, i wydaniu tam co najmniej 5 funtów.

Boots zdecydował się na szersze wdrożenie programu po tym, jak w ubiegłym roku ponad 170 tys. klientów zdecydowało się na przystąpienie do wersji pilotażowej tego projektu. W 2024 roku program funkcjonował w wybranych placówkach sieci na terenie Londynu i południowo-wschodniej Anglii.

Recykling blistrów to rozszerzenie recyklingowej inicjatywy Boots, w ramach której klienci mogą oddać pięć pustych opakowań po produktach pro-zdrowotnych i kosmetycznych w zamian za 500 punktów Advantage Card (i wydaniu co najmniej 10 funtów).

Jak podkreśliła Candice Smith, zarządzająca sektorem ESG w ramach Boots, przyjmowanie leków, suplementów i witamin w opakowaniach typu blister jest powszechną częścią codziennego życia wielu osób, szczególnie w sezonie zimowym i szczycie przeziębień.

– Wiemy dzięki naszemu programowi pilotażowemu, że ludziom zależy na rozwiązaniach w zakresie recyklingu pustych blistrów, dlatego teraz rozszerzamy program na miasta w całym kraju. Nie możemy się doczekać, aż materiały pochodzące z recyklingu zyskają nowe życie jako wyposażenie i urządzenia na placach zabaw – dodała Smith.

Również w Polsce, pomimo wprowadzenia kilka lat temu Jednolitego Systemu Segregacji Odpadów, blistry po lekach nadal stanowią duży problem dla recyklingu. Ponieważ blister jest na ogół połączeniem dwóch różnych surowców (aluminium i tworzywo sztuczne), nie powinno się go wyrzucać do pojemników na tworzywa sztuczne, lecz do odpadów zmieszanych. 

Czytaj też: PMR: Cyfryzacja zmienia polski rynek sprzedaży OTC i suplementów [RAPORT]