Absolutnie kluczowe dla gospodarki jest podtrzymanie konsumpcji. Polska gospodarka ma szansę przejść łagodniej przez ten kryzys. Polska jest jednym z najbardziej zindustrializowanych krajów w Europie. To oznacza, że efekt pandemii jest łagodniejszy, bo pandemia zaatakowała przede wszystkim usługi. Spadek PKB w Polsce nie powinien przekroczyć 3-4 proc. A są kraje w Europie, które spodziewają się spadku PKB na poziomie 14-15 proc., np. Hiszpania.
Podczas prelekcji „Nowa rzeczywistość, nowe wyzwania. Trendy i ryzyka w gospodarce i handlu w Polsce i regionie” Marek Belka podkreślał, że analizy dotyczące tego, jak pandemia może wpłynąć na światową gospodarkę przygotowywane jeszcze kilka lat temu, zakładały spadek globalnego PKB w takiej sytuacji o ok. 0,7 proc. – Teraz, kiedy pandemia stała się rzeczywistością, wiemy, że to może być dziesięć razy więcej – przyznał ekspert.
Zaznaczył, że aktualnie ważne jest, aby dostarczyć sieć bezpieczeństwa socjalnego i sieć bezpieczeństwa ekonomicznego. – Co to znaczy? Największym zagrożeniem pandemii i hibernacji gospodarki jest utrata płynności w firmach oraz w gospodarstwach domowych. Oczywiście utrata płynności w przedsiębiorstwach łączy się z koniecznością zwalniania pracowników, a zatem większą ilością osób bez zatrudnienia, utratą dochodów gospodarstw domowych i zmniejszeniem konsumpcji. Oznacza to katastrofę gospodarczą w jej najmniejszej skali, czyli w gospodarstwie domowym – tłumaczył ekonomista.
Aby do tego nie dopuścić, w Polsce dostarczyliśmy do gospodarki ok. 15 proc. PKB, czyli ok. 300 ml zł. Można się zastanawiać czy to dużo? Sporo, ale u jednego z naszych zachodnich sąsiadów było to 30 proc. PKB – wskazał.
Zwrócił też uwagę, że w Polsce na razie bezrobocie nie wzrosło w sposób masowy, nie mamy również do czynienia z masowymi bankructwami. Niemniej następuje całkowity rozpad tzw. entertainment industry: koncertów, wydarzeń sportowych czy turystyki. – Łączna sprzedaż towarów i usług w gruncie rzeczy wróciła już do poziomów sprzed pandemii – zauważył Marek Belka. – Jakkolwiek są branże, w których wiele sklepów bankrutuje. Szczególnie trudna jest sytuacja w centrach handlowych, i to mimo tego, że odwiedzalność w tego typu obiektach osiągnęła poziom 80 proc. względem poziomu sprzed pierwszej fali pandemii – doprecyzował.
– Natomiast olbrzymi postęp notuje e-commerce. Niektórzy mówią, że przez dwa miesiące pandemii nadrobiliśmy w tym obszarze kilka albo nawet kilkanaście lat zaległości – dodał.
Belka akcentował, że z makroekonomicznego punktu widzenia kluczowe jest utrzymanie poziomu konsumpcji. – Dlatego, że bez konsumpcji nie ma produkcji a bez produkcji nie ma zatrudnienia. Z kolei bez zatrudnienia nie dochodów w gospodarstwach domowych, więc nie ma konsumpcji. Koło się zamyka – komentował ekspert.
– Można powiedzieć, że polska gospodarka ma szansę przejść przez ten kryzys może nie suchą nogą, ale znaczenie łagodniej niż wiele innych państw naszego kontynentu, m.in. dlatego, że jesteśmy obok Niemiec jednym z najbardziej uprzemysłowionych państw Europy, a pandemia zaatakowała przede wszystkim usługi – argumentował.
Dodał, że według prognoz spadek PKB w Polsce nie powinien przekroczyć 3-4 proc. – Jednocześnie są kraje w Europie, które liczą się ze spadkiem 15 proc., np. Hiszpania – zauważył Belka.
Ekspert odniósł się także do tego, jakie będą długofalowe skutki koronakryzysu. – Na pewno należy się spodziewać trwałych zmian w zachowaniach konsumentów, takich jak np. mocna tendencja do robienia zakupów online. Ten trend nie obejmuje jednak wszystkich segmentów rynku. Część towarów, jak np. samochody, raczej wciąż będziemy kupować w tradycyjny sposób – mówił Marek Belka. – Zmian należy oczekiwać również na rynku galerii handlowych. Będą one musiały się przekształcić w większym stopniu w miejsca spotkań, a sprzedaż będzie szła w stronę hybrydową, będzie połączeniem sprzedaży stacjonarnej i online – dodał.
Podkreślił, że mamy do czynienia z zahamowaniem inwestycji. – Tylko sektor państwowy kontynuuje inwestycje. Sektor prywatny je odkłada – zauważył Marek Belka.
Podsumowując, zwrócił uwagę, że globalną konsekwencją pandemii jest skracanie się łańcucha dostaw. – Nie oznacza to końca globalizacji, ale świat staje się bardziej podzielony. Inną ważną rzeczą dla światowych finansów jest upadek turystki międzynarodowej, która była do niedawna największą gałęzią globalnej gospodarki, większą niż sektor zbrojeniowy czy energetyka. Ten problem oznacza powrót skrajnego ubóstwa, a zatem również powrót problemu napływu imigrantów – ocenił ekspert.
– Ta pandemia spowoduje istotne skutki, w tym także pozytywne dla naszej gospodarki – podsumował Marek Belka.